អង្គការលីកាដូ (Licadho) យល់ថា ប្រទេសកម្ពុជាដែលបានធ្វើសច្ចាប័នលើអនុសញ្ញាស្ដីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងប្រឆាំងស្ត្រីភេទ និងពិធីសារបន្ថែម(CEDAW) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិរួចហើយនោះ គួរតែរដ្ឋាភិបាលមានវិធានការម៉ឺងម៉ាត់ដើម្បីធានាការពារស្ត្រីខ្មែរ ដែលចេញទៅក្រៅប្រទេសឱ្យរួចផុតពីការជួញដូរការរំលោភបំពានផ្សេងៗ និងការធ្វើឱ្យបាត់បង់តម្លៃព្រមទាំងសិទ្ធិរបស់ស្ត្រីឱ្យបានប្រសើរ។ ការលើកឡើងបែបនេះ នៅស្របពេលដែលស្ត្រីខ្មែរមួយចំនួនត្រូវគេបោកបញ្ឆោតយកទៅរៀបការនៅប្រទេសចិនហើយភាគច្រើននៃស្ត្រីទាំងនោះបានទទួលរងទារុណកម្មទាំងផ្លូវចិត្ត និងរាងកាយរហូតដល់បាត់បង់តម្លៃជាមនុស្ស ដោយសារតែប្តី និងក្រុមគ្រួសារចិនវាយធ្វើបាប។ ស្ត្រីខ្មែរជាច្រើននាក់ដែលធ្លាប់រងគ្រោះដោយសារការបោកបញ្ឆោតយកទៅរៀបការនៅប្រទេសចិននិយាយថា ការធ្វើទារុណកម្មលើរាងកាយ និងផ្លូវចិត្តពីប្តី និងក្រុមគ្រួសារជនជាតិចិន គឺជារូបភាពដ៏ឃោរឃៅជូរចត់ និងឈឺចាប់បំផុតដែលមិនអាចបំភ្លេចបាននៅក្នុងជីវិតរបស់ពួកគេ។ ជនរងគ្រោះម្នាក់អាយុ ២៧ឆ្នាំ រស់នៅស្រុកក្រូចឆ្មា ខេត្តត្បូងឃ្មុំ រៀបរាប់ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ដោយសារតែគ្រួសាររបស់នាងមានជីវភាពក្រីក្រ ហើយត្រូវការការងារធ្វើផងនោះ នាងក៏ត្រូវជនខិលខូចបោកបញ្ឆោតនាំទៅបង្ខំឱ្យរៀបការនៅប្រទេសចិន កាលពីឆ្នាំ២០១៣។ ស្ត្រីដដែលបន្តថា ពេលទៅដល់ប្រទេសចិន មានបុរសម្នាក់បានចំណាយប្រាក់ចំនួន ៧ម៉ឺនយ័ន (ប្រាក់ចិន) ប្រហាក់ប្រហែលពី ៦ពាន់ ទៅ ៧ពាន់ដុល្លារអាមេរិកឱ្យមេខ្យល់ ហើយគេបានយករូបនាងទៅរស់នៅជាមួយគេតែម្ដង។ នៅក្នុងគ្រួសាររបស់ប្តីចិន ជារៀងរាល់ថ្ងៃនាងមិនដែលស្គាល់សុភមង្គល ក្តីសប្បាយរីករាយ ការហូបអាហារឆ្អែត និងការចេញដើរកំសាន្តអ្វីនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្តី និងឪពុកម្ដាយក្មេកព្រមទាំងបងប្អូនរបស់គេតែងព្រួតគ្នាប្រើអំពើហិង្សាលើរាងកាយ ព្រមទាំងផ្លូវចិត្តជាញឹកញាប់ ថែមទាំងប៉ុនប៉ងលក់រូបនាងទៅឱ្យអ្នកផ្សេងទៀតផង។ ស្ត្រីរងគ្រោះនិយាយទៀតថា ការដែលនាងឈឺចាប់ និងតក់ស្លុតបំផុតនោះ គឺឪពុកក្មេកបានយកកែវមកគប់ក្បាលរបស់នាងព្រមទាំងលើកកៅអីឈើបំរុងវាយសម្លាប់នាង។ នារីរងគ្រោះ៖ «ហូបចុកជួនកាលឆ្អែតជួនកាលមិនឆ្អែត។ ពេលខ្លះគេចាក់សោមិនឱ្យខ្ញុំចូលផ្ទះគេគេមិនឱ្យបាយស៊ី។ ថ្ងៃមួយខ្ញុំហត់ឃ្លានខ្លាំងខ្ញុំក៏ឆាមីហូបនៅក្នុងផ្ទះខ្ញុំមិនទាន់បានឆាផង ស្រាប់តែឪក្មេកឡើងមកដល់កាំបិតតាំងតោដែលខ្ញុំកំពុងហាន់ស្ពៃក្ដោបគេកញ្ឆក់ពីដៃខ្ញុំលើកមកជន្លក្បាលខ្ញុំហើយគេយកទៅកាប់ជ្រុញរួចហើយស្តីបន្ទោសខ្ញុំដោយបើកភ្នែកធំៗ។ ពេលនោះព្រលឹងរបស់ខ្ញុំមិនដឹងជាហោះទៅណាទេ? កាលណោះគេនាំខ្ញុំទៅកន្លែងលែងលះ ម៉ែក្មេករបស់ខ្ញុំគាត់ថា នឹងលក់ខ្ញុំបន្តទៅឱ្យអ្នកផ្សេង។ ប៉ុន្តែនៅកន្លែងអ្នកច្បាប់ចិនគេថា ធ្វើបែបហ្នឹងខុសច្បាប់។ ខ្ញុំរងការពិបាកវេទនាច្រើនណាស់ទម្រាំបានវិលមកស្រុកខ្មែរវិញ»។ ស្ត្រីរងគ្រោះម្នាក់ទៀតដែលរស់នៅស្រុករវៀងខេត្តព្រះវិហារ ឱ្យដឹងថា ដោយសារតែជីវភាពគ្រួសារក្រីក្រ រូបនាងបានទៅធ្វើការរត់តុក្នុងហាងអាហារមួយនៅជាប់គល់ស្ពានអ្នកលឿងត្រើយខាងកើត។ នៅទីនោះហើយដែលជនខិលខូចបានទៅបោកបញ្ឆោតរូបនាងនាំឆ្លងកាត់ប្រទេសវៀតណាមទៅរៀបការប្តីនៅឯខេត្តជាំងស៊ី (Jiangxi) ប្រទេសចិន ដោយរូបនាង និងក្រុមគ្រួសារមិនបានទទួលប្រាក់បណ្ដាការពីប្តីចិននោះមួយរៀលទេ។ ស្ត្រីដដែលបន្តទៀតថា នៅប្រទេសចិន នាងបានយកប្តីចំនួន២លើក ដោយប្តីទី១ ជាបុរសដែលមិនគ្រប់លក្ខណៈ ហើយបានកូនស្រីម្នាក់។ រស់នៅជាមួយប្តីទីមួយក្នុងខេត្តជាំងស៊ី ម្ដាយក្មេកបានធ្វើបាបរូបនាងគ្រប់ពេល រួមទាំងការមិនឱ្យហូបអាហារគ្រប់គ្រាន់ផង។ ចំណែកប្តីដែលមិនសូវគ្រប់លក្ខណៈទៀតសោត តែងតែបង្ខំនាងរួមភេទ ដោយមិនដែលគិតពីសុខភាពរបស់នាងឡើយ។ ដោយសារទ្រាំនឹងការធ្វើបាបពីប្តី និងម្ដាយក្មេកមិនបាន នាងក៏បង្ខំចិត្តរត់ចេញពីគ្រួសារនៅខេត្តជាំងស៊ី ហើយទៅរួមរស់ជាមួយបុរសចិនពិការជើងម្នាក់ទៀតនៅខេត្តហឺណាន (Henan) រហូតកើតបានកូនប្រុសម្នាក់ទៀត។ ប្ដីទី២នេះ ក៏វាយធ្វើបាបរូបនាងដូចជាប្តីទី១ដែរ ដែលធ្វើឱ្យរូបនាងទ្រាំលែងបានក៏ស្វែងរកជំនួយសង្គ្រោះនាងឱ្យបានវិលត្រឡប់មកប្រទេសវិញ។ នារីរងគ្រោះ៖ «ខ្ញុំបានប្តីទី១ បានកូនស្រីមួយគេអត់ពេញចិត្តគេរករឿងខ្ញុំ។ ម៉ែក្មេកខ្ញុំជេរប្រទេចខ្ញុំវាយកូនស្រីខ្ញុំ ហើយគេមិនឱ្យខ្ញុំហូបអាហារចំណីគ្រប់គ្រាន់ទេ។ ពេលខ្ញុំឃ្លានចំណីគេមិនទិញឱ្យខ្ញុំហូបទេ ខ្ញុំធ្លាក់ខ្លួនឈឺ វិលមុខឈាមរបស់ខ្ញុំក៏ខ្វះដោយសារតែខ្ញុំវះកាត់ពេលសម្រាលកូន។ប្តីរបស់ខ្ញុំសតិមិនសូវល្អចេះតែបង្ខំរួមភេទ ឯម្ដាយក្មេកចេះតែរករឿងធ្វើបាបខ្ញុំធ្វើឱ្យខ្ញុំគិតច្រើនហើយធ្លាក់ខ្លួនឈឺកម្លាំងខ្សោយទៅៗរហូតដល់គ្មានសង្ឃឹមថា ក្នុងជីវិតនេះខ្ញុំប្រហែលជាមិនបានវិលត្រឡប់ទៅស្រុកខ្មែរវិញទេ អាចស្លាប់ចោលឆ្អឹងនៅស្រុកចិនហើយ។ ការពិបាកខ្លាំងទៅៗខ្ញុំរកមធ្យោបាយលួចរត់ហើយថ្ងៃដែលខ្ញុំប្រុងរត់ ពេលកូនស្រីរបស់ខ្ញុំគេងលក់ខ្ញុំបានត្រឹមតែខ្សឹបប្រាប់កូនតូចថា កូនអើយឱ្យម៉ែសុំទោសព្រោះម៉ែមិនចង់បែកពីកូនទេ! តែធ្វើយ៉ាងម៉េចបើយាយរបស់កូនរកតែរឿងម៉ែ។ ម៉ោង ៣ ទៀបភ្លឺ ប្តីទី២របស់ខ្ញុំគេយកមិត្តភក្ដិរបស់គេ២នាក់រួមដំណើរមកទទួលខ្ញុំ រូបខ្ញុំក៏រត់ចេញពីផ្ទះរបស់ប្តីទី១ ចោលកូនស្រីតែម្ដង»។ ស្ត្រីទាំងពីរនាក់ឱ្យដឹងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា មានស្ត្រីខ្មែរជាច្រើនទៀតដែលគេបោកបញ្ឆោតយកទៅជួញដូរឱ្យរៀបការជាមួយបុរសចិន ត្រូវបានគេវាយធ្វើបាបរហូតដល់បាត់បង់សតិ និងខ្លះទៀតដោយសារតែទ្រាំលែងបានហើយគ្មានឱកាសរំដោះខ្លួន ក៏សំរេចចិត្តចងកធ្វើអត្តឃាតក៏មាន។ ទាក់ទងរឿងនេះ មន្ត្រីអង្កេត និងអន្តរាគមន៍របស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) អ្នកស្រី រ៉ន ស្រីម៉ុច ឱ្យដឹងថា ស្ត្រីខ្មែរមួយចំនួនធំនៅពេលដែលជួយបានពីប្រទេសចិនមកកម្ពុជាវិញបានសំដែងការសោកស្ដាយជាមួយនឹងការបង្ហាញពីភាពទុក្ខសោក និងការឈឺចាប់ជុំវិញការបង្កើតកូនចោលនៅស្រុកគេជាមួយការដែលគ្មានសង្ឃឹមថា នឹងបានវិលទៅជួបជុំកូនរបស់គាត់វិញជាដើម។ អ្នកស្រី រ៉ន ស្រីម៉ុច មានប្រសាសន៍ទៀតថា បច្ចុប្បន្ននេះសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកកំពុងប្រឹងប្រែងសហការជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីជួយជនរងគ្រោះដោយការជួញដូរនៅប្រទេសចិននេះជាបន្តបន្ទាប់។
អ្នកស្រី រ៉ន ស្រីម៉ុច៖ «នៅក្នុងរូបភាពនេះយើងមើលឃើញថា វាជាការរំលោភសិទ្ធិស្ត្រីធ្ងន់ធ្ងរណាស់ដោយបង្កការឈឺចាប់ឱ្យគ្នាកាន់តែច្រើនឡើង។ ខ្ញុំជាអ្នកជួយអន្តរាគមន៍រឿងស្ត្រីខ្មែររងគ្រោះនេះខ្ញុំសំណូមពរឱ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធជាពិសេសសមត្ថកិច្ចសូមជួយរកចាប់មេខ្យល់ដើម្បីកុំនាំយកពលរដ្ឋចំណាកស្រុកក៏ដូចជាការជួញដូរផ្លូវភេទកើតឡើងទៀត»។
ពេញមួយឆ្នាំ២០២៣សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកបានជួយសង្គ្រោះស្ត្រីខ្មែរចំនួន ៣៤នាក់ពីការជួញដូរផ្លូវភេទក្នុងប្រទេសចិន និងប្រទេសអាស៊ីមួយចំនួនទៀត។
ស្ត្រីខ្មែរទាំងនោះត្រូវគេជួយសង្គ្រោះចេញពីខេត្តហឺណាន (Henan) ក្រុងក័ងចូវ (Guangzhou) ខេត្តជាំងស៊ី (Jiangxi) និងក្រុងសៀងហៃ (Shanghai)។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាអនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍គណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស អ្នកស្រី ជូ ប៊ុនអេង មានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្នគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលកំពុងតែប្រឹងប្រែងក្នុងកិច្ចសហការជាមួយស្ថានទូតរបស់ប្រទេសជាច្រើន ដើម្បីទប់ស្កាត់ការជួញដូរមនុស្ស ព្រមទាំងជួយសង្គ្រោះជនរងគ្រោះផង។
អ្នកស្រី ជូ ប៊ុនអេង៖ «គណៈកម្មាធិការជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលមាន២២ក្រសួងស្ថាប័នដែលជាសមាជិក ហើយនិង ៥អង្គភាពជំនាញហើយយើងធ្វើការតាំងពីថ្នាក់ជាតិរហូតដល់ថ្នាក់ក្រោមជាតិ ហើយក៏ជាមួយអន្តរជាតិតាមរយៈស្ថានទូត។ ដូច្នេះយើងចង់និយាយថា ការងាររបស់យើង គឺយើងមានកង្វល់ហ្នឹងហើយបានជាខំប្រឹងប្រែងរកវិធីសហការគ្នាធ្វើការងារឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ពីព្រោះជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់យើងមានតាំងពីបង្ការទប់ស្កាត់រហូតដល់មានបញ្ហាយើងធ្វើការសង្គ្រោះជនរងគ្រោះផ្ដល់សេវា ហើយយើងផ្ដន្ទាទោសជនល្មើស»។
កាលពីឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជាបានបង្ក្រាបអំពើជួញដូរមនុស្ស និងអំពើធ្វើអាជីវកម្មផ្លូវភេទចំនួន ១៣៧ ករណី ដោយឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យបញ្ជូនទៅតុលាការចំនួន ១៦០នាក់។ ជាមួយគ្នានេះដែរ សមត្ថកិច្ចកម្ពុជាក៏បានជួយសង្គ្រោះជនរងគ្រោះដោយសារអំពើជួញដូរពីក្រៅប្រទេស ដូចជាពីប្រទេសចិន (China) ប្រទេសថៃ (Thailand) ឥណ្ឌូណេស៊ី (Indonesia) ម៉ាឡេស៊ី (Malaysia) ឡាវ (Lao) និងនៅក្នុងប្រទេសផងចំនួន ៤២៤នាក់ ក្នុងនោះមានស្ត្រីចំនួន ២៩៧នាក់។
ជុំវិញរឿងនេះ នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ស្ត្រីរងគ្រោះដោយការជួញដូរនៅប្រទេសចិនខ្លះ បានបាត់បង់ភាពថ្លៃថ្នូរ និងតម្លៃជាមនុស្ស ហើយប្រៀបបានជាសត្វធាតុ នៅពេលដែលគេបានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគាត់ខ្លាំងហួសហេតុ។ លោកជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវតែពង្រឹងកិច្ចការពារស្ត្រីខ្មែរទាំងឡាយ ដែលចេញទៅក្រៅប្រទេសកុំឱ្យមានការធ្វើបាបលើរាងកាយ និងផ្លូវចិត្តតទៅទៀត ពីព្រោះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្ដល់សច្ចាប័នលើអនុសញ្ញាស្ដីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងប្រឆាំងស្ត្រីភេទ និងពិធីសារបន្ថែម (CEDAW) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិរួចហើយ។
លោក អំ សំអាត៖ «ប្រទេសកម្ពុជាយើងគឺបានផ្ដល់សច្ចាប័នទៅលើអនុសញ្ញា(CEDAW)ហើយត្រូវតែមានការគោរពនិងការលើកកំពស់ស្ត្រីហើយនិងចាត់វិធានការទាំងឡាយដើម្បីធានានិងការពារបានថាស្ត្រីត្រូវតែរួចផុតអំពីការជួញដូរការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញការរើសអើង និងការរំលោភបំពានផ្សេងៗទៀតទៅលើសិទ្ធិស្ត្រី។នៅពេលដែលស្ត្រីរងនូវភាពអយុត្តិធម៌គឺត្រូវធានាថា ស្ត្រីត្រូវតែទទួលបាននូវភាពយុត្តិធម៌»។
ក្រុមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកស៊ើបអង្កេតបរទេសរកឃើញថា បច្ចុប្បន្ននេះអំពើជួញដូរមនុស្សពីកម្ពុជាទៅក្រៅប្រទេស និងពីក្រៅប្រទេសចូលមកកម្ពុជានៅតែកើតមានដោយសារតែអំពើពុករលួយនៅក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលដែលមានតួនាទីគ្រាក់ៗមួយចំនួន មានជាប់ពាក់ព័ន្ធរឿងនេះ ដែលធ្វើឱ្យការអនុវត្តច្បាប់គ្មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបង្ក្រាបក្រុមជនដែលជាមុខសញ្ញាជួញដូរមនុស្ស៕
មន្ត្រីអង្កេតនិងអន្តរាគមន៍របស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC)ជួបសម្ភាសន៍ព័ត៌មាន និងប្រឹក្សាយោបល់ដល់ជនរងគ្រោះដោយអំពើជួញដូរពេលជួយសង្គ្រោះបានពីប្រទេសចិន។ រូប៖ សមាគមអាដហុក
ក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នកនារីរងគ្រោះចាញ់បោករៀបការទៅប្រទេសចិន យំឱបគ្នានៅពេលដែលកូនស្រីរបស់គាត់ត្រូវជួយសង្គ្រោះឱ្យវិលត្រឡប់មកស្រុកកំណើតជួបជុំគ្រួសារវិញ។
ស្ត្រីខ្មែរដែលជាជនរងគ្រោះដោយការបង្ខំឱ្យរៀបការជាមួយប្ដីជនជាតិចិន ពេលដែលសមត្ថកិច្ចចិនចូលទៅសង្គ្រោះ។ រូបភាព៖ សមាគម ADHOC